قبل از وقوع زلزله چه کار کنیم؟



آمادگی فردی:
باید به کارهایی که به هنگام زلزله انجام خواهید داد کاملا فکر کنید. ممکن است در منزل و یا در سالن اجتماعات، در حال تماشای تئاتر، در استادیوم، با دوستانتان، در حال زانندگی و یا مشغول انجام سایر کارهای روزمره باشید. برنامه ریزی و آمادگی باعث میشود که شما بهنگام زلزله فردی خونسرد و آرام ولی موثر باشید. باید نزدیکترین مراکز  امداد و نجات مانند کلنیکها، آتشنشانی و مراکز پلیس را بشناسید.
یک کیف شامل ضروریترین وسایل را آماده کرده و در یک مکان امن و قابل دسترس قرار دهید تا بعد از زلزله مورد استفاده قرار دهید. مهمترین نیازها بعد از زلزله عبارتند از: تغذیه، بهداشت، عملیات نجات و کمک به دیگران که برای این عملیات نیاز به ادواتی داریم که جمع آوری آنها بعد از زلزله ممکن است غیر ممکن باشد. پس بهتر است آنها را قبل از وقوع زلزله آماده کنیم و در یک کیسه و در یک مکان امن قرار دهید.
با این تجهیزات شما میتوانید خود و خانواده خود را بعد از زلزله تا رسیدن نیروهای امداد و نجات تا هفتاد و دو ساعت و یا بیشتر در خانه، محل کار و یا اتومبیل خود حفظ کنید.شما باید مایحتاج خود را بر اساس تشخیص خود در منزل، محل کار و در اتومبیل شخصیتان آماده نمایید.
وسایل ضروری:
1. جعبه کمکهای اولیه شامل باند و گاز، ابزار استریل، پماد سوختگی، آنتی بیوتیک، آسپرین، یک قیچی کوچک، قطره چشمی، و داروهای مورد نیاز که هر کدام از اعضای خانواده بطور معمول در آن استفاده می کنند.
2. یک د فتر یاد داشت، شامل شماره تلفن های ضروری مراکز امداد و نجات چراغ قوه و باتریهای شار‍ژ
3. رادیوی ترازیستوری با باتری های شارژ شده.
4. یک کپسول کوچک آتش خاموش کن
5. دستکش ضخیم و کفش سبک
6. وسایل بهداشت فردی مانند حوله، صابون، مسواک، خمیر دندان، پودر شوینده، دستمال
7. انبردست و پیچ گوشتی، بیل و یک کلنگ کوچک
8. آب حداقل  4  لیتر آب برای هرکدام از افراد در یک ظرف نشکن ذخیره کنید. ظرفها باید بصورت مرتب از نظر تازگی و سلامت کنترل شده و تعویض شوند.
9. مواد غذایی، شامل برای سه روز بر اساس تعداد اعضای خانواده مانند غذاهای کنسروی، کمپوت، بیسکویت، آب نبات و غیره.
توصیه های ایمنی قبل از زلزله در منزل
با یاد گیری توصیه های ایمنی و بکار گیری آنها هر شخص قادر است که زندگی خود و خویشاوندان خود را در برابر خطرات زلزله حفظ نماید.
برآوردهای ایمنی:
• آسیب پذیری منزل خود در برابر زلزله را برآورد نمایید. آتشسوزی که از زلزله حاصل میشود، میتواند در اثر شکستگی لوله های آب و گاز و یا جدائی در اتصالات آنها اتفاق بیفتد. بنابراین باید آبگرمکن و سایر تجهیزات نفت سوز و گازسوز را با پیچ و مهره و بقیه وسایل موجود در جایشان محکم ببندید و در صورت امکان از اتصالات انعطاف پذیر استفاده کنید.
•  شما باید اشیاء سنگین مانند کتابخانه ها، گلهای آوبزان و چراغها را در جای خود محکم کنید.
• اشیاء سنگین و بزرگ را در ردیفهای پایین قفسه ها قرار دهید و   وسا  یل را بر اساس آیین نامه های ایمنی به دیوار متصل نمایید [ البته در ایران برای اینگونه موارد آیین نامه ای وجود ندارد و معمولا بر اساس تجربه صنعتکاران انجام میپذیرد و یا در صورت امکان باید از آیین نامه های سایر کشورها استفاده شود].
• لوازم سنگین و بلند منزل مانند یخچال و فریز، کمدهاي بلند و قفسه های کتاب بعنوان اشیاء غیر ایمن به حساب میآیند که باید آنها را در محل خود محکم كنيد. اگر آنها ایمن نیستند باید در هنگام زلزله از آنها دور شوید.
• لوله های آبگرمکن، و سقفهای شیروانی را چک کنید و احتمال افتادن آنها به هنگام زلزله را کاهش دهید. باید مواظب اشیای موجود در قسمتهای خارجی ساختمان مانند کولر و گیاهان آویزان در کنار پنجره ها باشید و آنها را کاملا ایمن نمایید یا به جای دیگری منتقل نمایید.
• در امر ساخت و ساز و همچنین بازسازی ساختمانهای قدیمی برای کاهش خطرات زلزله باید بر اساس آیین نامه های ساختمانی عمل نمایید.
• برای شناسایی مکانهای ایمن، راههای خروجی و شیرهای اصلی آب و گاز و سویچ اصلی برق، یک نقشه از منزل خود تهیه نمایید.
• کیف حاوی وسایل ضروری را در مکان مطمئنی که دسترسی به آن آسان باشد، قرار دهید و محل قرار گیری آن را به سایر اعضای خانواده نیز اطلاع دهید.
اعضای خانواده باید:
•  همه  اعضای خانواده باید نحوه قطع جریان برق و یا بستن شیر فلکه اصلی آب، گاز و غیره را فرابگیرند.
• تا آنجا که ممکن است همه اعضا، کمکهای اولیه را یادبگیرند، برای اینکه بعد از یک زلزله شدید، درمانگاهها و بیمارستانها بشدت پرازدحام خواهند شد و بنابراین دسترسی به امکانات پزشکی بسیار دشوار میگردد.
• هر از چندی افراد خانواده با فرض یک زلزله در منزل، به تمرین عملیات ایمنی و پیشگیری در مقابل آن با همکاری اعضای خانواده بپردازند.
• اعضای خانواده باید اتفاقات و حوادث ناگوار احتمالی که ممکن است در اثر زلزله در منزل روی دهد از بین ببرند برای مثال ممکن است مجبور شوند که محل خواب خود را از کنار پنجره ها دور کنند. خروجی ها و راه روها را چک کنند و اشیایی که ممکن است باعث مسدود شدن آنها شوند را به محل دیگری منتقل نمایند.
• محل دربهای خروج اضطراری، زنگهای اعلام خطر و کپسول آتشنشانی را باید بدانند تا در زمان مناسب بلافاصله از آن استفاده کنند.
• از مهارت همسایگان خود اطلاع داشته باشند چرا که این امر میتواند تعداد روزهای زنده ماندن تا رسیدن نیروهای امدادي را افزایش دهد.
•  هر از چند گاهی باید بحث زلزله و سایر خطرات طبیعی در خانواده مطرح شود و توصیه های لازم یادآوری گردد.
توصیه های ایمنی قبل از وقوع زلزله در ساختمانهای اداری:
در صورتی که ساختمان اداری شما بدون مقاومت لازم در مقابل زلزله های شدید میباشد با همکاری مشاوران و افراد خبره برای مقاوم سازی این ساختمانها اقدام نمایید.
•  قطعات دکوراسیون در سقف اتاقها را مورد بررسی قرار دهید و در صورت نیاز آنها را تعمیر کنید.
•  لامپهای مهتابی (فلورسنت) در سقف اتاقها باید در محل خود کاملا محکم بسته شده و توسط دو سیم در دو انتها مهار شوند.
•  چراغها باید بصورت کاملا مطمئن به سقف متصل شوند.
•  برای جلوگیری از افتادن کانالهای تهویه هوا، این قطعات باید در محل خود به طرز صحیحی مهار شوند.
• بلندگوها که در قسمتهای مختلف راهروها نصب شده اند، باید محکم بسته شوند تا تکانهای آنها به هنگام زلزله کاهش یابد. چرا که وجود آنها در ساختمان ضروری است. ( برای ارسال پیامهای ضروری)
•  محل قرار دادن سیستم های مخابراتی و ارتباطی باید بدقت بررسی شود و از ایمنی آنها اطمینان حاصل گردد.
•  سیستم ارتباطی داخل ساختمان از طریق تلفنهای بیسیم و قابل حمل در هر قسمت محل جمع آوری اطلاعات از افراد و وضعیت محل را به راحتی امکان پذیر میسازد.
•  کپسولهای آتشنشانی به همراه راهنمای استفاده از آنها در فواصل معینی قرار دهید و کارمندان را از محل آنها آگاه سازید.
• مکانهای آسیب پذیر داخل ساختمان از قبیل آزمایشگاهها و کارگاهها را شناسایی کرده و آنها را ایمن نموده و اشیاء را در محل خود ثابت نمایید.
•  در تمام طبقات و اتاقها لیست اسامی کارمندان را تهیه نمایید.
•  نقشه ای از تمام مکانهای مهم، اتاقها، راهروها، راه پله ها و موقعیت انبارها تهیه نمایید.
•  لیستی از تمام دارایی ها و وسایل قسمتهای مختلف برای برآورد خرابی های احتمالی پس از زلزله تهیه نمایید.
•  لیستی از شماره تلفنهای ضروری شامل آتش نشانی، بیمارستانها و درمانگاهها تهیه نمایید.
• با همکاری کارمندان در بخشهای مختلف تجهیزات اداری حجیم مانند کامپیوترها و دستگاههای کپی را با بستهای فلزی و یا کمربندهایی ببندید، چرا که احتمال جابجایی آنها بهنگام زلزله وجود دارد و ممکن است باعث انسداد دربها و راههای خروجی شوند.
•  با همکاری کارمندان قفسه ها، فایلها و کتابخانه ها را بصورت مناسبی به دیوار متصل نمایید.
•  اشیاء سنگین را در قفسه های بایگانی قرار ندهید چرا که احتمال سقوط آنها وجود دارد.
•  از کارمندان بخواهید که میزهای کار خود را در کنار پنجره ها و یا زیر لامپها و اشیاء آویزان قرار ندهند.
•  پارتیشن ها را در مکان خود با بست فلزی ببندید.
•  مطمئن شوید که کارمندان درب فایلها را وقتی که استفاده نمیکنند، قفل کنند.
•  با هم همکاری نمایید، اشیایی مانند آبگرمکن که احتمال اشتعال آنها وجود دارد را کنترل نمایید.
•  بایگانی و انبار نقاطی هستند که بدلیل وجود اشیاء قابل اشتعال در آنها مستعد آتش سوزی بعد از زلزله شدید هستند.
• سعی نمایید مواد قابل اشتعال مانند روغن و گاز را از وسایلی مانند کاغذ، کیسه پلاستیکی و کارتن ها دور نگه دارید و اقدامات احتیاطی در مقابل آتشسوزی را در این مکانها انجام دهید و نیز تجهیزات اطفاء حریق در آنها نصب نمایید.
• از آنجا که آزمایشگاه محل نگهداری مواد خطرناک و قابل اشتعال است، لازم است که توصیه های ایمنی را مانند بایگانیها و انبارها در آزمایشگاه هم در نظر بگیرید. همچنین حتما مواد آزمایشگاهی خطرناک و قابل اشتعال را در ظروف پلاستیکی و نشکن قرار دهید.



همه کارمندان باید :

همه کارمندان باید طراحی راههای فرار دپارتمان خود را مطالعه کنند
•  وقتی که وارد اتاقی میشوند باید تمام راههای فرار، محل کپسول آتش خاموش کن و همچنین جعبه کمکهای اولیه را کاملا بدانند.
•  وقتی از یک بخش به بخش دیگری منتقل میشوند باید پله ها و پله های اضطراری را بشناسند.
• کارمندان باید وسایل شخصی و ضروری خود را به همراه یک جفت کفش در یک جعبه جداگانه، درداخل کمد خود قرار دهند تا به آسانی به آن دسترسی داشته باشند.
•  تمام شماره تلفنهای ضروری را روی یک کارت همواره در کیف پول خود داشته باشند.
•  زیر میز همیشه باید یک مکان مشخص  (180  سانتیمتر مربع) برای لحظه خطر وجود داشته باشد.
نکات زیر بسیار مهم هستند:
o  آموزشهای ضروری کمکهای اولیه با همکاری هلال احمر
o  تشویق کارمندان به شناخت دقیق کلیه مکانهای ساختمان، مخصوصا مکانهای نا امن و راههای اضطراری
o  آموزش استفاده از آتش خاموش کن به کارمندان و نحوه خاموش کردن آتش با آنها
o  آگاه کردن کارمندان از محل تجهیزات آب، گاز، وتابلوهاي برق برای قطع جریان آنها در مواقع ضروری.
هنگام وقوع زلزله چه کار  کنیم؟
توصیه های ایمنی حین وقوع زلزله برای هنگامیکه در خانه هستید:
اگر هنگام وقوع زلزله در خانه هستید، میتوانید جان خود و بستگانتان را با داشتن آگاهی در مورد پناه گرفتن و انجام عکس العمل سریع و مناسب نجات دهید. بنابراین لازم است که نکات ذیل را مد نظر داشته باشید:
از پنجره ها و کمدهای بلند که بدون مهار هستند و همچنین اشیایی که ممکن است بر روی شما سقوط کنند دور شوید.
میبایست در زیر میز ناهار خوری یا میز تحریر و یا تخت خواب پناه بگیرید و چنانچه در اثر زلزله حرکت کردند پایه های آنها را با دستانتان محکم بگیرید.
میبایست در کنار کنج دیوارها پناه بگیرید و در حالی که سرخود را با بازوان خود گرفته اید حرکت کنید.
از پله ها یا آسانسور استفاده نکنید.
اگر محل ایمن وجود ندارد و شما در کریدور هستید به کنار دیوار رفته و در حالی که نشسته اید سر خود را بر روی زانوهایتان خم نموده و ضمن اینکه با کف دستهایتان پشت سر خود را گرفته اید با بازوانتان سر خود را محافظت کنید.
توصیه های ایمنی حین وقوع زلزله برای ساختمانهای اداری :
اگر هنگام وقوع زلزله در محل کار خود هستید با یادآوری و استفاده از آموزشهای ایمنی، میتوانید جان خود و همکارانتان را نجات دهید.
کارمندان میبایست بدانند که در چنین مواردی:
میبایست اعتماد به نفس داشته و آرامش خود را حفظ کنند.
میبایست از پنجره ها و فایلها (کمدها) که در محل خود محکم نشده اند، دور شوند.
میبایست از منابع تامین برق[ پستهای برق یا کابلهای فشار قوی ] که احتمال حرکت، تخریب یا سقوط دارند، دور شوند.
میبایست از منابع خطر و یا محلهای قابل اشتعال دور شوند.
نباید به سمت کریدورها یا خروجیهای اضطراری هجوم ببرند.
نباید از پله ها یا آسانسور استفاده کنند.
همچنین میبایست سریعا در مکانهای ایمن ساختمان از جمله چارچوب دربها و یا زیر میزهای کار، پناه بگیرند.
توصیه های ایمنی حین وقوع زلزله برای مدارس:
اگر حین وقوع زلزله در مدارس یا مراکز آموزشی هستید، در حالی که آرامش خود را حفظ نموده و توصیه های ایمنی را نظر دارید، در سریعترین زمان ممکن، بهترین و مناسبترین عکس العمل را نشان دهید.
قبل از هر چیز آرامش خود را حفظ کنید، ترس و وحشت از سرعت و صحت کارهای شما میکاهد، پس نکات ایمنی را با اعتماد به نفس انحام دهید. همچنین دیگران را به آرامش دعوت نموده و نکات مذکور را انجام دهید.
به محض اینکه وقوع زلزله را احساس نمودید، در صورتی که در یک ساختمان یک طبقه و نزدیک درب خروجی هستید، تا آنجا که ممکن است بی درنگ ساختمان را ترک کنید و به خارج از آن بروید.
اگر هنگام وقوع زلزله در ساختمان بلند مرتبه ای هستید سعی نکنید که با استفاده از پله ها یا آسانسور بیرون بروید.
در کلاسهای درس که دانش آموزان نمیتوانند یکجا و در یک لحظه با هجوم بردن به سمت دربها از آنجا خارج شوند، ممکن است به همدیگر آسیب برسانند. بنابراین میبایست ایمن ترین محل را در داخل ساختمان انتخاب نموده و تا پایان تکانهای ناشی از زلزله در آن پناه بگیرید. برای انتخاب محلهای ایمن از دستورات زیر پیروی کنید:
o     از پنجره ها و دربها دور شوید.
o     از اشیایی که ممکن است بر روی شما سقوط کند و یا پرت شود دوری کنید.
o    زیر میز، محلی مطمئن برای پناه گرفتن است. زیر میز خود در کلاس پناه بگیرید و پایه های آنرا محکم با دست بگیرید تا از حرکت آن جلوگیری کنید.
o    میان چهارچوب دربها محلی مطمئن برای پناه گرفتن است. چهارچوب درب را با دستانتان محکم بگیرید و مراقب بسته شدن دربها باشید.
o    اگر در محلی مانند کریدور هستید و به میز یا چهارچوب دربها دسترسی ندارید، از اشیایی که ممکن است بر روی شما سقوط کنند دور شوید، نزدیک دیوار رفته و یا کنار آن بشینید و سر خود را بر روی زانوهایتان خم نموده و ضمن اینکه با دستهایتان پشت سر خود را گرفته اید با بازوانتان سر خود را محافظت کنید.
o    اگر در کتابخانه، آزمایشگاه یا کارگاه هستید و بخاطر تجمع مقابل دربها قادر به خارج شدن نیستید از قفسه ها دور شده و به دنبال پناهگاه باشید.
o    اگر هنگام وقوع زلزله در راه پله هستید به سمت بالا یا پایین نروید، بنشینید و سر و گردن خود را توسط دستهایتان بپوشانید.
اگر در در حیاط مدرسه هستید از ساختمان، دیوار، سازه های بلند فولادی یا چوبی و از سبد های بسکتبال دور شوید.


پس از وقوع زلزله چه کار کنیم؟

ساختمان مسكونی شما در برابر زلزله مقاومت كرده است
ممكن است كه منزل شما از لحاظ سازه اي به نحو مطلوب طراحي و ساخته شده باشد و قادر باشد تا در برابر زلزله مقاومت نمايد اين اتفاق بسيار خوبي است به شرطي كه شما ايمن سازي غير سازه اي را نيز در منزل خود جدي گرفته باشيد . ايمن سازي غير سازه اي در حقيقت به شما اين امكان را ميدهد كه در چند ثانيه پس از پايان يافتن زلزله بتوانيد از منزل خود خارج شويد . گاه يك تابلوي بسيار زيبا و نفيس كه در بالاي تخت خواب خود نصب كرده ايم در زمان وقوع زلزله همچون فرشته مرگ برروي سر و سينه ما خواهد نشست و گاه كتابخانه بسيار بزرگ پذيرايي ميتواند صدمات جبران ناپذيري را بر اثر واژگوني به ما وارد نمايد يك لامپ تلويزيون پس از شكستن ميتواند تمام خانه را پر از شيشه نمايد و بلورهاي تزئيني بوفه و دكورها ميتوانند به راحتي زخمهاي عميقي را در پاي اعضاي خانواده شما بوجود بياورند. لذا دقت نماييم همانگونه كه براي ايمني سازه خانه كه در آن زندگي ميكنيم اهميت قائل هستيم قدري به دكوراسيون ايمن آن نيز توجه كافي داشته باشيم . ايمن سازي غير سازه اي يعني مهار اسباب و لوازم منزل به نحوي كه در زمان وقوع زلزله از جاي خود خارج نشده و موجب صدمه به اعضا خانواده نگردد.
نحوه عملکرد اعضاء هر خانواده پس از وقوع زلزله:
• یک منزل مسکونی پس از زلزله در صورتی که در برابر زلزله دوام بیاورد تا بررسی کارشناسی نشده است محلی امن برای اقامت با توجه به پس لرزه ها نمیباشد لذا در اولین گام برای خروج از خانه اقدام کنید
• برای شروع به حركت در منزل دقت كنید تا به علت بریدگی پایتان به خاطر شیشه های شكسته صدمه نبینید ، این شیشه ها میتواند شكسته های شیشه یك تابلو عكس كه بر روی دیوار محكم نشده بوده است و یا پارچ آب و یا آینه میز توالت خانوم خانه باشد . شما میتوانید با استفاده از یك كتاب نازك و یا یك مجله به كمك ملافه و یا تكه ای از لباس خود كفش بسازید .
• دقت به بوی گاز داشته باشید احتمال آتش سوزی بالاست ! نسبت به روشن كردن چراغ برق باید وسواس به خرج دهید و در صورتی كه با آتش سوزی در ابتدای آن روبرو شدید ، حتماً در همان لحظات اول اقدام به خاموش كردن آن بكنید ، خاموش كردن یك آتش كوچك میتواند از یك فاجعه جلوگیری كند .
• در حركت به سوی بیرون ، گروهی حركت نكنید شما ابتدا جلو بروید و بقیه خانواده تك تك به دنبال شما حركت كنند تا در صورت صدمه دیدگی دربهای چاه فاضلاب در مسیر حركت شما ، احتمال فرو ریختگی و ریزش كمتر باشد
• خانواده را در خیابان رو به روی منزلتان اسكان بدهید سپس برای جمع آوری لوازم مورد نیاز به داخل باز گردید هیچگاه پس از پایان زلزله در منزل نمانید امكان پس لرزه های بعدی بسیار زیاد و برای شما خطرناك میباشد !
• با تشكیل هسته محلی در كوچه خود امكان تامین امنیت را برای خانواده خود بوجود بیاورید ( چند خانواده در كنار یكدیگر تشكیل هسته محلی را میدهند )
• اگر مجروحی را در زیر آوار پیدا میكنید حتما در هنگام بیرون آوردن او دقت كنید بر اثر فشار به ستون فقرات او موجب شكستن آن وقطع نخاع شدن او نگردید .
• در صورتی كه صدایی را از زیر آوار میشنوید با استفاده از هرآنچه در اختیار دارید نسبت به علامت گذاری محل آن صدا در همان لحظه اقدام كنید ، چرا كه ممكن است آن صدا را دیگر نشنوید و مجروح در زیر آوار از حال برود و یا بیهوش شود .
• برای خارج شدن از شهر عجله نكنید . فراموش نكنید كه هر اتفاقی هم افتاده باشد شما پس از سه روز میتوانید به راحتی از شهر خارج شوید در صورتی كه در روز اول احتمال گم شدن اعضا خانواده شما و نیز تعرض به نوامیس توسط اشرار حاشیه نشین بسیار زیاد است .بنابراین ابتدا هرآنچه مورد نیاز شماست را از زیر آوار خارج كنید و با استفاده از حمایت همسایه های خود هسته امنی برای كل اهالی محل بوجود آورید ، و منتظر بمانید تا نیروهای انتظامی در شهر مستقر گردند .
• برای اینكه ماشین شما را سرقت نكنند ( احتمالا پس از زلزله با زور گیری هم روبرو خواهید شد ) ماشین را در منزل پنچر كنید و یا با برداشتن قطعه مهمی از آن همچون چكش برق و یا دو حلقه لاستیك آنرا در برابر سرقت بیمه كنید تا در زمان لازم بتوانید خود از آن استفاده كنید . فراموش نكنید پس از زلزله آنچه بیشترین كمك را به شما میكند پول شما نیست . اعتماد به نفس و روابط انسانی شخص شما میباشد .
بنابراین بر روی این ثروت هم سرمایه گذاری كنید ، با همسایه هایتان روابط بهتر وبیشتری داشته باشید و برای زمان بحران دوستانی برای خود دست وپا كنید !
ساختمان بروی ما فرو ریخته است
• اولا بجای آنكه از همان اول شروع به فریاد زدن بكنید ببینید در چه وضعیت هستید آیا هوا برای تنفس شما به مقدار كافی وجود دارد؟ در تاریكی مطلق در زیر آوار از صدا زدن به آرامی یا سوت زدن و انعكاس صدا حجم فضا برایتان مشخص خواهد شد اگر حجم هوای شما كم است جدا از سرو صدای بی خود و ایجاد هیجان مضاعف خودداری كنید هیجان شدید حركت سریع و فریاد زدن به سرعت اكسیژن شما را به پایان میبرد به دقت گوش بدهید تا صداهای پیرامون شما به شما اعلام كند كه كسی در نزدیكی شما بر روی آوار حركت میكند . اكنون اگر میتوانید فریاد بزنید اما توجه كنید فریاد پی در پی و با شدت بالا صدا و قدرت حنجره شما را تحلیل میبرد پس با دقت عمل كنید . بقول راننده كامیونها (  تند نرو التماس نكن  )
• اگر امكان فریاد زدن بنا بر هر دلیلی نداری میتوانید با سوت زدن كمك بخواهید و اگر امكان آنرا هم ندارید از روش ضربه زدن استفاده كنید ، دستان و پاها را در صورت امكان به اشیا كنارشان بشرط عدم ریزش بیشتر آوار ، بزنید این صدا ها بشرط سكوت در بیرون قابل شنیدن هستند ، پس دقت كنید ، صداهای آرام شما را در صورتی خواهند شنید كه شما را توسط ابزار زنده یابی پیدا كرده باشند ، و الا در شلوغی و ازدحام از صداهای آرام ، كاری بر نمی آید پس بهتر است ، در زمان سكوت در خارج از ضربه های آرام كمك بگیرد .
• البته زمان آرامش بیرون نشان دهنده رسیدن شب است و این زمانی است كه گروه های زنده یاب در سكوت شب با روش اعلام حضور به مدت یك دقیقه و سكوت پس از ندا به مدت چهار دقیقه بدنبال علائمی همچون صداهای ضربه ای و ناله ها هستند . البته اگر دوره های زنده یابی در شب موج پیشرو را دیده باشند .
• ممکن است مکانی که شما در آن گیر افتاده اید فضای داری حجم مناسبی باشد ، مثلا در زیر یک قطعه سقف بتنی گیر افتاده باشید یا در زیر یک تخت فلزی و یا مشابه آن . همانند جوانی که در داخل کمد در بم زنده مانده بود حتما توضیح آن را در روزنامه ها خوانده اید .شما میتوانید از هر سه روش تقاضای امدادی که قبلا برایتان نوشته ام استفاده کنید اما یک نکته را فراموش نکنید همین که خداوند شما را در زیر یک سقف بتنی با فضای قابل توجه قرار داده یعنی لطف الهی نصیب شما شده است و امکان نجات شما درصد بالایی را پیدا کرده است بنابراین اول خدا را شکر کنید و بعد قدر این لطف را با رعایت نکات زیر بدانید . من قول میدهم اگر شما تا روز سوم زنده بمانید نیروهای امدادی و دوستانتان شما را نجات خواهند داد .
• دقت کنید اگر پاهایتان بی حس شده است و دردی را در کمر یا گردن خود احساس میکنید احتمالا دچار آسیب نخاعی شده اید تا جایی که میتوانید از تکان خوردن خودداری کنید و درزمان پیدا کردن حتماً این موضوع را به گروه نجات تذکر بدهید .
• از انجام حرکتهایی که موجب ریزش آوار میشود خوداری کنید اگر در زیر آوار سنگین باشید که مطمئناً کاری بیهوده است و اگر در سطح باشید میتوانید پس از دو روز که نا امید از کمک شده اید ریسک این کار را که بسیار بالاست قبول کنید .
• از اکسیژن موجود با پائین آوردن حرکت و آرامش بخشیدن به خود حداکثر استفاده را ببرید
• بیشتر گوش دهید و کمتر صدا کنید و تا صدای مثبتی از بیرون   نشنید ید از سرو صدای بیجا خودداری کنید چون شما حداقل تا سه روز براثر تشنگی نخواهید مرد و تا هفت روز غذا نخوردن را میتوانید با هوشیاری تحمل کنید
• حرکت بیجا موجب تعرق و از دست دادن آب بدن میشود پس مواظب باشید
• اگر در فضای پیرامونتان مکانی را امن تر از بقیه جاها میبینید سرتان را در آن محل قرار دهید و یا حداقل سرتان را بسمت شکم برده و بصورت جنین قرار بگیرید این حالت امکان محافظت از سر شما را بیشتر میکند
توجه داشته باشید با توجه به ازدحام تماشاچیان عملیات امداد ونجات که متاسفانه بر روی آوار به تماشا می ایستند امکان ریزش مجدد بر روی شما همیشه هست
• وقتی قرار است در شرایط سخت زنده بمانید بدانید اگر نکته ای موجب آزار و در نتیجه عصبی شدن شما بشود مطمئن باشید به سرعت به مرز نا امیدی و رها کردن مقاومت میروید این را گفتم تا به عرق سوز شدن بد نتان و نیز التهاب پوستتان بر اثر تماس با ادرارتان توجه کافی کنید این مشکلات بطور غیر مستقیم بر سرنوشت شما تاثیر میگذارند
• به رطوبت خاکهای اطرافتان دقت کنید احتمال شکستگی لوله های آب منزلتان همواره وجود دارد اگر به جریان آبی دسترسی پیدا کردید بدون هیچ شکی تا آنجا که امکان دارد آب بنوشید چون آبهای لوله های آب به سرعت با توجه به شکستگی های لوله در سطح شهر به پایان خواهد رسید مبحث بسیار مهم در استقامت در زیر آوار حفظ روحیه تقویت آن است لذا با رعایت موارد ذیل میتوانید به چنین مطلوبی دست پیدا نمایید .
• ایمان به خدا از واجبات است ودعا بیشترین كمك ! اگر دعایی زیبا بلدی كه خوشا به حالت اگر بلد نیستی تجربه ای را با ذكر گفتن آغاز كن ذكر یعنی تكرار یكی از اسماع الهی با حضور قلب . من نام رحمان و رحیم خدا را پیشنهاد میكنم میتوانی با تكرار ذكر ( یا رحمان و یا رحیم ) تمركز خودت را بر رحمت خداوند قرار دهی مطمئن باش فوق العاده است من تجربه آنرا دارم .
• به یاد آوردن خاطرات خوب زندگی از كودكی تا بزرگی هم فوق العاده است هم زمان را میكشد و هم تورا به استقامت بیشتر برای تجربه های زیبای بعدی وادار میسازد ، من تجربه این امر را داشته ام و به شما هم توصیه میكنم برای یكبار هم كه شده این كار را انجام داده و در یك مكان و زمان مناسب چنین تجربه ای را داشته باشید .
• در ارمنستان شوروی پدری به پسر ده ساله اش قول داده بود كه همیشه به كمك او بیاید و در بدترین شرایط او را نجات دهد این قول ، آنچنان ایمانی در كودك بوجود آورده بود كه همكلاسیهایش را هم در زیر آوار دلداری میداد كه پدرم ما را نجات میدهد او به من قول داده و حتما خواهد آمد و البته آن پدر به تنهایی و پس ازیك روز با صرف شش ساعت آوار برداری از روی كلاس پسرش او را به همراه دوستانش نجات میدهد . شما هم این كار را میتوانید تجربه كنید حتی با بچه های گروه امداد ونجات خودتان به یكدیگر قول دهید كه پس از زلزله زنده و یا مرده همدیگر را قبل از خروج از شهر بیرون بیاورید .
آشنایی با کوله امداد و نجات زلزله
هرگاه بحث حوادث غير مترقبه پيش مي آيد ، ديد ما نسبت به تهيه يك كيف لوازم اوليه امداد و نجات ، همواره ديدي مثبت اما تهیه این کیف برایمان در رتبه کارهای کم اهمیت و گاه غير ضروري است چرا که اگر اینطور نبود تا بحال ، که پنج سال از زلزله بم میگذرد نسبت به تهیه آن اقدام کرده بودیم اهمیت این موضوع در حالی است كه شاید اگر کمی توجه کنیم می بینیم که هر كدام از ما تا از بودن لاستيك زاپاس سالم ، در ماشين خود مطمئن نشويم حاضر به خروج از شهر براي یک مسافرت کوتاه هم نخواهيم بود .


آشنایی اولیه با بحرانهای پیش رو پس از زلزله


چرا باید کیف امداد و نجات را برای خانواده خود تهیه کنیم ؟ برای پاسخ به این پرسش با شرح يك مثال از وقایعی که برای يك خانواده سنتي ايرانی در زمان زلزله روی میدهد آغاز ميكنيم . يك خانواده سنتي ايراني داراي كودك شيرخوار _ پسر و دختري نوجوان و در بيشتر مواقع مادر و يا پدري مسن مي باشد كه معمولا در كنار خانواده زندگي ميكنند.

اینکه پس از وقوع يك زلزله اين خانواده با چه مشكلاتي روبرو ميشوند ، سرآغاز آموزش ماست ، چرا كه تا شما با بحران پيش رويتان آشنا نباشيد شايد هيچگاه نياز به آموزش و آمادگي  براي  زلزله را احساس نكنيد و در اين صورت هيچ كلاس و جزوه اي نيز قادر نخواهد بود تا شما را براي حفظ جان خودتان ترغيب نمايد لذا بياييد در ابتدا با هم با ساده ترين حالت ممكن براي خانواده خود پس از زلزله آشنا شويم تا ببينيم چقدر براي مديريت كردن اين بحرانها آمادگي داريم و يا به ابزار و لوازم و آموزشهايي ممكن است نيازمند باشيم!
شاید در زمان وقوع یک زلزله این خانواده در بهترین شرایط ؛ دارای وضع موجود زیر باشد :
پدر خانواده با خانواده اش از زلزله جان سالم بدر برده است، منزل او کاملا ويران شده و او اينک به همراه خانواده اش در خيابان روبروی منزلش ايستاده، او دارای يک کودک شير خواره ، يک عضو آسیب دیده در خانواده که در مثال ما یک پسر  16  ساله (که دارای  شکستگی از ران پا است ) يک دختر  ۱۷ ساله که دارای لباس مناسبی نیست ( به خاطر عجله در خروج از منزل ) ، همسری جوان و سالم و مادری پير است که نياز به دارو های فشار و قند دارد.
خوب از پسر بزرگ که مجروح است شروع ميکنيم ، او ميبايست به بيمارستان برسد و احتمالا به شهر ديگری اعزام گردد امکان آنکه او به همراه يكي از اعضاء خانواده برود بدليل كمبود جا در هواپيما نيست و ترس از گم کردن فرزندتان و عدم رسيدگی مناسب به او آغاز بحران است . مدت زمانی را که شما مجبوريد به تنهايی  (توجه داشته باشيد بخاطر بچه ها نميتوانيد همسرتان را با خود ببريد ) برای حمل پسرتان و رسيدن به فرودگاه يا بيمارستان صرف کنيد را چيزی در حدود پنج ساعت تخمين بزنيد ، تازه اگر هواپيمايی باشد و بيمارستان جايی داشته باشد . در اين پنج ساعت خانواده شما  تنهاست و مطمئنا بچه شير خوارتان غذا ميخواهد و مادرتان ميبايست انسولين خودش را که در زير آوار مدفون شده را هر چه زودتر قبل از شوک کمبود انسولين که بسيار خطرناک هم هست بزند ! در ضمن داروي فشار او نيز چند ساعتي است كه دير شده ! دخترتان لباس مناسبی بر تن ندارد و تهيه لباس يا بيرون کشيدن حتی يک تکه پارچه  فعلا مقدور نيست و شب سردی در راه است و احتمال بارش باران هم ميرود . شما بخاطردرگيری برای بستری يا اعزام کردن پسرتان قادر نخواهيد بود که برای خانواده پتو ويا چادر آنهم اگر برسد بگيريد . بله اين يعني بهترين حالت براي يك خانواده چرا كه مجروحي كه داراي خونريزي باشد و يا عزيزي زير آوار مانده ندارند . اگر شما هم موافق باشيد با بهترين وضع هم بحران كمر شكني را ميبايست با آن روبرو شد ،
کیف امداد و نجات چگونه کیفی است و از چه لوازمی تشکیل شده است ؟
در حقيقت كيف امداد و نجات از لوازمي تشكيل شده است كه در صورت وقوع حادثه در كاهش اتلاف وقت شما موثر خواهد بود اگر آن خانواده اي كه در ابتداي مقاله برایتان شرح دادم رابه یاد آورید متوجه این نکته خواهید شد که چگونه آنها بخاطر در اختیار نداشتن حداقل لوازم ضروری مورد نیازشان دز زمان بحران پس از زلزله ،متاءثر و درمانده شده بودند در صورتي كه تمامي آنچه آنها را غرق در مشكلات لاينحل نموده بود مي توانست در كيف امداد و نجات خانواده موجود باشد ؛ داروي مادربزرگ خانواده ، لباس گرم براي دختر خانواده ، شير خشك و شيشه شير ، چند متر پلاستيك براي سر پناه موقت خانواده، نقشه اي از نزديكترين محل ارائه خدمات پزشكي به پسر خانواده و يا مراكز امنيتي و انتظامي و آب براي حداقل يك روز و غذا براي  3  روز و ...... و بي گمان ازاین به بعد همه ما بدون كيف امداد و نجات همچون لاستيك زاپاس ماشینمان از خانه خارج نخواهيم شد .
شما میتوانید با صرف مبلغ اندكی یك ساك امدادی برای خود تهیه كنید .



دفترچه راهنمای مشخصات فردی اعضاء خانواده (دفترچه اطلاعات خانواده )

• چند ظرف آب معدنی و غذاهای كنسرو شده كه بتواند شما را برای حداقل سه روز تامین نماید میتوانید از شکلاتها و غذاهای خشک و  خصوصا  نان خشک نیز بهره ببرید .البته قاشق و چنگال و چاقو فراموش نشود .
• مواد غذایی همچون آرد و برنج و حبوبات دارای تاریخ مصرف بسیار طولانی بوده و در صورتی که شما برای مدت طولانی تری در اندیشه تامین مایحتاج خانواده پس از زلزله هستین میتوانند مورد توجه قرار بگیرد  
• یکسری لوازم ضروری اما همیشه غایب همچون : موچین .سوزن ونخ.سنجاق قفلي. ناخن گیر . حوله کوچک . خمیر دندان . صابون  دستمال کاغذی ترجیحا مرطوب و ضد باکتریال• ( توجه داشته باشید که این دستمالها در حال حاضر طیف وسیعی از موارد استفاده را به خود اختصاص داده و قابل مصرف میباشند )
• یك سری از داروهایی كه توسط افراد خانواده هر روز مصرف می شود همچون داروهای : فشارخون ، دیابت ، قلب و ... !! البته به این نکته هم ضروری است  که ممکن است پس از زلزله شما و همسرتان زنده نمانید لذا نوشتن لیستی از داروهای مصرفی افراد مسن و کودکتان و گذاردن آن در  ساک به امدادگران کمک میکند تا سریعتر به ارائه خدمات امدادی خود اقدام نمایند .
• اگر کودک شیر خواره دارید حتما ست کاملی از لوازم مورد نیاز او خصوصا لوازم تغذیه او را به همراه شیر خشک در یک ساک جدا گانه تهیه نموده و در کنار ساک اصلی قرار دهید .
• لوازم كمكهای اولیه  که بنا بر نیاز میتواند شامل تنها چند قلم از موارد زیر بنا بر تشخیص ضرورت شما باشد
جوش شیرین . باند . چسب ضد حساسیت . قیچی . کیسه آب گرم و سرد . پد استریل . پنس. چاقو جراحی استریل .سوزن بخیه . تخته اتل بندی . بتادین . محلول شستشوی چشمی . قطره عفونت چشمی . قرصهای مسکن . کپسولهای انتی بیوتیک . اسپریهای بی حس کننده . کرمهای دردهای عضلانی . قرص تب بر و سرماخوردگی . قرصهای ضد تشنج . پودر ors. . پماد سوختگی پای کودکان . پماد سوختگی . پماد کالاندولا  آرامبخش .
• پیشنهاد میکنم که در حیاط منزل حداقل یک لاستیک فرسوده ماشین نگهداری نمائید . میتوانید از لاستیک کهنه برای یک گلدان محوطه ای و یا بعنوان یک تاب امریکایی استفاده چند منظوره نمائید . این لاستیک شما را قادر میسازد که در یک شب بسیار سرد زمستانی خانواده خود را تا صبح از خطر یخ زدگی مصون دارید .
• چراغ قوه ، شمع ، كبریت . یک شیشه کوچک الکل یا نفت یا قرص الکل جامد که میتواند شما را در افروختن هر چه سریعتر آتش یاری نماید .
• چاقو ، بشقاب و قاشق ، درب بازكن ، كنسرو ، ظروف یكبار مصرف و كیسه فریزر ( توجه داشته باشید که با كشیدن كیسه فریزر بر روی بشقاب میتوانید از یك بشقاب برای دفعات زیادی بدون نیاز به شستشو استفاده كنید )
• لیستی از لوازم و تجهیزات امداد و نجات خانواده که می تواند در زمان زلزله برای اسکان موقت و آوار برداری و زنده یابی از آن بهره برد . شما میتوانید برای این تجهیزات یک جعبه خاص در قسمت ورودی و در محلی که خطر زیر آوار رفتن برایش محتمل نیست  در نظر بگیرید.
• مواد پاک کننده جهت شستشو و ضد عفونی كننده و گند زدا برای بهداشت فردی و آب آشامیدنی
• كیسه زباله بزرگ از نوع مرغوب ( محكم و كلفت :  از این كیسه میتوانید بجز نگهداری زباله در مواقع لزوم بعنوان بادگیر و یا بارانی استفاده كنید )
• لباس گرم و لباس زیر برای افراد خانواده کلاه بافتنی هرگز فراموش نشود یک کلاه خصوصا در زمان استراحت میتواند شما را برای تحمل سرما بسیار یاری نماید خصوصا برای نوزادان دو نوع کلاه نیاز میباشد یک کلاه نخی به همراه یک کلاه بافتنی
•  لوازم بهداشتی مخصوص بانوان
• داروهای و پمادهای ویژه جهت بانوان ( همچون کرم های ضد عفونی کننده و ضد قارچ که با توجه به میزان آلودگی در طی چند روز بعد از حادثه بسیار ضروری میباشد )
• اگر در مناطقی زندگی میکنید که امکان برخی بیماریها و یا عفونت بر اثر گزش حشرات خصوصا برای کودکانتان وجود دارد میتوانید در ساک خود پودرهای حشره کش و یا پمادهایی ضد حشره نیز داشته باشید  
• یك سوت با بند بلند گردن آویز ؛ برای زنـــــده یابی ( توجه داشته باشید در صورتی كه خدای ناكرده عزیزی در زیر آوار باشد صدای سوت شما بهتر به زیر آوار منتقل میگردد تا  فریاد زدن)
• یك نقشه شهر با جانمایی بیمارستان و مراكز دولتی مرتبط با زلزله كه باید قبل از زلزله آنرا تهیه كنید با كمك افراد خانواده نقاط مهم را بروی آن علامت گذاری نمائید .
• کپی اسناد مهم و شماره تلفنهای ضروری
• یك رادیو ترانزیستوری به همراه باطری
• کمی پول نقد و پول خرد و شماره حساب های بانکی ( حتما از حسابهای در گردش بهمراه کارت اعتباری استفاده کنید )
• چند پتوی سفری ترجیحا پشم شیشه و در صورت امکان پتوهای sos  
•  زیر انداز با توجه به تعداد اعضاء خانواده (به ازای هر نفر حداقل یک متر مربع ؛ بهتر است این زیر انداز از جنسی انتخاب گردد که ضد آب و عایق حرارتی باشد میتوانید از فوم و یا کفی کفش که در بازار اصلی شهر میتوانید بصورت متری خریداری نمائید استفاده کنید . این دو قلم زیر انداز امکان لوله شدن دارند و میتواند آنرا در یک لوله پولیکا جاسازی و نگهداری نمود . در صورت عدم امکان تهیه میتوانید از یک لایه پلاستیک به همراه موکت و یا کارتن نیز بهره ببرید . پلاستیک را بروی زمین انداحته تا جلوی رطوبت را بگیرد و موکت را برای عایق گرمایی بروی ان بیندازید توجه داشته باشید با بهترین کیسه خوابها نیز به سختی میتوان بروی زمینهای سرد و مرطوب خوابید .
• اگر کودک دارید پیشنهاد میکنم یک عروسک یا اسباب بازی که تا بحال کودکتان نداشته را بخرید و در ساک بگذارید . شب های آماده باش و نیز و بعد از زلزله به قدرت آرامش بخشی آن پی خواهید برد!
• این ساك را یا در خارج از منزل ( صندوق عقب ماشین به شرطی كه در پاركینگ نباشد ) و یا در مسیر خروج از منزل قرار دهید تا به راحتی بتوان از منزل خارج نمود  .

دانلود بروشور قبل از وقوع زلزله چه کار کنیم؟ - سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری شهریار